FASOLA.

FASOLA
- jest rośliną jednoroczną, o bardzo dużych wartościach odżywczych należąca do rodziny bobowatych, a w naszym kraju należąca do grupy roślin strączkowych. Pochodzi z Ameryki Południowej, a do Europy została przywieziona przez Kolumba w XVI wieku. Największymi producentami fasoli są Brazylia, Indie, Chiny, Meksyk, USA, Kenia, Uganda, Argentyna, Indonezja. W Europie największymi producentami są Włoch i Francja. W naturze rośnie dziko, jednak w wielu krajach w tym Polsce jest wyłącznie rośliną uprawną. Istnieje ponad 200 odmian, wiele z nich uprawia się w celach ozdobnych, a uprawianych w celach spożywczych jest około 20 gatunków fasoli, różniących się między sobą barwą, smakiem, kształtem zarówno strąków i nasion, jednak najczęściej są to zielone, żółte i fioletowoniebieskie strąki. Owocem fasoli są młode, mięsiste, kruche, nie dojrzałe podłużne strąki mające ok. 20 cm długości, zawierające od kliku do kilkunastu pożywnych nasion i suche dojrzałe ziarna nasion.   

Do celów spożywczych wykorzystuje się całe młode strąki i nasiona zawierające bardzo dużo białka roślinnego. Odmiany fasoli różnią się od siebie również kalorycznością. Młoda fasolka szparagowa jest lekkostrawna, niskokaloryczna, świeże łuskane ziarna są o połowę mniej kaloryczne od suszonych, natomiast najwięcej kalorii posiadają suszone ziarna fasoli. Fasolka doczekała się również własnego święta, które hucznie obchodzi się w Zakliczynie.

W fasoli cennym warzywie, w zależności od rodzaju znajdziemy wiele witamin: A, B1, B2, B3, B6, C, E, K, składników mineralnych: żelazo, mangan, fosfor, magnez, wapń, miedź, potas, cynk, krzemionkę  i dużo błonnika roślinnego, kwasu foliowego, kwasy organiczne, nienasycone kwasy tłuszczowe, lecytynę, należy do najbardziej wartościowych warzyw.

Fasola szparagowa posiada wiele zalet leczniczych wspomagających nasze zdrowie. Wzmacnia odporność organizmu, działa korzystnie na układ krwionośny, obniżana ciśnienie krwi, wzmacnia układ trawienny, hamuje wydzielanie kwasów żołądkowych, wzmacnia jelita, wątrobę, nerki, trzustkę, śledzionę, wzmacnia kości, działa przeciwzapalnie, wspomaga leczenie astmy, zapalenie stawów, łagodzi bóle menstruacyjne, wspomaga organizm w menopauzie, reguluje metabolizm organizmu, wspomaga odchudzanie, obniża poziom cholesterolu, obniża poziom cukru w krwi, posiada niski indeks glikemiczny dlatego zalecana jest w diecie cukrzycowej, wzmacnia tkankę nerwową i mózg, poprawia koncentrację i zapamiętywanie, posiada właściwości bakteriobójcze, ma działanie moczopędne, usuwa toksyny z organizmu i kwas moczowy, przeciwdziała obrzękom, pomaga w podagrze, kamicy nerkowej, zapaleniu pęcherza moczowego, w schorzeniach reumatycznych, leczy trudno gojące się rany, oparzenia, wypryski, egzemy, hamuje raka piersi, pozytywnie wpływa na leczenie chorób nowotworowych, w szczególności raka sutka i jelita grubego, hamując ich rozrost. 

Najwięcej dobroczynnych i cennych składników zawiera zielona fasolka. Posiada bardzo wysoką wartość odżywczą, jest najbogatszym źródłem roślinnego białka. Wysoko ceniona w diecie wegetariańskiej, w której doskonale zastępuje mięso. Również wysoce cenione są kiełki fasoli, którymi możemy wzbogacać kanapki, sałatki, zapiekanki, ryż, makarony, które zawierają wszystkie niezbędne dla naszego organizmu cenne związki.

Właściwości lecznicze fasoli są znane od wieków, docenia je medycyna ludowa i naturalna. Najwyżej cenione są stronki fasoli, które po opróżnieniu z ziaren suszymy i które potem możemy zaparzać jak zioła i korzystać z ich dobroczynnych właściwości przez cały rok. Wywar ze strąków fasoli jest  najstarszym lekarstwem przeciwcukrzycowym znanym od wieków przez człowieka. A wysuszonym proszkiem ze strąków leczono oparzenia, trudno gojące rany i wszelkiego rodzaju egzemy.

Fasolę szparagową najlepiej gotować na parze, aby zachować jak najwięcej jej dobroczynnych składników. Można ją również gotować, piec, blanszować, konserwować, kisić i zamrażać. Dodawać ją możemy do zup, jednogarnkowych potraw, sałatek, zapiekanek, łączyć z czosnkiem, cebulą, przyprawami, oliwą. Lub w najpopularniejszy sposób podawać ugotowaną z masłem i bułką tartą. Kupując fasolkę szparagową w sklepie należy zwrócić uwagę, aby strąki były gładkie, bez plamek i przebarwień, jędrne i kruche. Kruchość możemy sprawdzić przełamując strąk. Świeża, młoda fasolka szparagowa puszcza sok, powinna wydać lekki trzask i być pozbawiona twardych włókien.

Suche ziarna fasoli są dość kaloryczne 100 g to od 280 - 350 kcal, posiadają za to więcej witamin z grupy B niż strąki. Dostarczają wiele związków mineralnych, łatwo przyswajalne białka, a ich duża kaloryczność wynika z dużej ilości tłuszczu, zawierającego nienasycone kwasy tłuszczowe, które skutecznie podwyższają poziom dobrego cholesterolu i zarazem obniżają poziom złego, chroniąc nasz organizm przed nadciśnieniem, miażdżycą i wszelkiego rodzaju zakrzepami.

Z nasion fasoli możemy przyrządzać bardzo smaczne i pożywne dania na ciepło i zimno. Wykorzystując je jako dodatek do zup, dań jednogarnkowych, gulaszów, potraw duszonych, do różnych sałatek fasolowych, z ryżem czy makaronem. Fasola znajduje swoje miejsce w kuchni Hiszpańskiej i Meksykańskiej, w której szczególnie jest ceniona fasola czerwona wykorzystywana praktycznie do wszystkiego. Zdobywa ona pomału również nasz kulinarny rynek, bowiem coraz częściej po nią sięgamy. Suszone nasiona fasoli powinniśmy najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach lub naczyniach.

Nadmierne spożywanie fasoli może powodować rozwój wola tarczycy, aby temu zapobiegać należy do fasoli dodać sól kamienną. Nie powinny jej spożywać starsze osoby, kobiety w ciąży, karmiące piersią i małe dzieci, ponieważ powoduje wzdęcia i gazy. Jednak aby nim zapobiec wystarczy wzbogacić potrawy z fasoli ziołami, bazylią, majerankiem, kminkiem. Po za tym zalecana jest szczególnie osobom pracującym ciężko fizycznie, dorastającej młodzieży i sportowcom.

Okres jesienny i zimowy to najlepszy okres do wprowadzenia i zastosowania fasoli w naszym menu, aby czerpać z jej odżywczych bezcennych właściwości.

DYNIA.

 

DYNIA

- to jednoroczna roślina z rodziny dyniowatych, która obejmuje ponad 1000 gatunków, pochodząca z Ameryki Środkowej. Do rodziny dyniowatych należą m.in: ogórki, arbuzy, melony, kabaczki, cukinie, patisony, tykwy. Rośnie w stanie dzikim, jest również rośliną uprawną. Owocem są jadalne, duże osiągające nawet do ponad 200 kg jagody, delikatne i słodkie w smaku, z jadalnymi nasionami. Dynię bardzo smaczną i odżywczą popularnie u nas w Polsce nazywa się Banią. Istnieje wiele odmian dyni, które wykorzystywane są dla celów leczniczych, kosmetycznych, dla oleistych nasion, lub celów ozdobnych. Zastosowanie w kulinariach i powszechnie uprawiane w Polsce są dynia zwyczajna i dynia olbrzymia.

Dynia znana i uprawiana była już przez Inków ponad 4000 lat p.n.e. Również cenili ją starożytni Grecy. Do Europy w XV wieku, została przywieziona przez Kolumba, jako egzotyczne dziwactwo, jednak została doceniona i szybko stała się smakołykiem uprawianym we wszystkich krajach. Dynie mają swoje miejsce w medycynie ludowej. Stosowano je przeciw zaparciom, w przypadku bezsenności i jako pozwalające zachować młodość i urodę.

Dynia smaczny i odżywczy symbol jesiennego ogrodu zawiera w sobie wiele witamin: A, B1, B2, B3, B6, B9, C, E, składników mineralnych: wapń, żelazo, magnez, miedź, mangan, cynk, fosfor, potas,sód, zawiera cukry, białka, tłuszcze, kwas foliowy, błonnik, pektyny. Dynia jest cennym niskokalorycznym warzywem, którym możemy zajadać się do woli, 100g to około 30 kcal, za to mającym wiele cennych zalet, niedocenianych w naszej kuchni.

Dynia wzmacnia odporność organizmu, wzmacnia wzrok, wspomaga pracę układu krwionośnego i serca, zmniejsza nadciśnienie tętnicze, zmniejsza cholesterol, wspomaga wątrobę, jest żółciopędna, nerki, jest moczopędna, reguluje pracę jelit, reguluje przemianę materii, usprawnia metabolizm organizmu, odkwasza i odtruwa organizm, pomaga w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, pomaga w leczeniu prostaty, zapobiega krzywicy, zwalcza zaparcia, wspomaga leczenie chorób reumatycznych, wspomaga leczenie krwawej biegunki, zwalcza pasożyty, chroni przed nowotworami, wspomaga leczenie łuszczycy, łagodzi oparzenia.

Dynię bez obawy możemy wprowadzić w żywieniu niemowląt, jako pierwszy soczek, dyniową zupkę lub papkę. Sok z dyni ukoi ból brzuszka i złagodzi kolkę jelitową i uspokoi niemowlę, a przy tym nie wykazuje żadnych reakcji uczuleniowych.

Również niezmiernie cenne dla naszego zdrowia i urody są pestki dyni. Pestki dyni zawierają witaminy A, B1, B2, B3, B6, B9, B15, C, E, minerały cynk, żelazo, wapń, mangan, fosfor , białko, lecytynę, wielonienasycone kwasy tłuszczowe.

Pestki dyni zwalczają pasożyty organizmu, stosuje się je w leczeniu robaczyc i przeciw tasiemcom uzbrojonym i nie uzbrojonym, w leczeniu prostaty, zapobiegają zapaleniu i rozrostowi gruczołu krokowego, obniżają cholesterol, zapobiegają miażdżycy, zapobiegają chorobom serca, wrzodom żołądka i dwunastnicy, korzystnie wpływają na przemianę materii, wspomagają odchudzanie, układ nerwowy, zwalczają depresje, zapalenie nerek i pęcherza moczowego, chronią przed powstaniem kamieni nerkowych, utrzymują prawidłową gęstość kości i zapobiegają osteoporozie, zwalczają skurcze mięśniowe, napięcie przedmiesiączkowe, bóle piersi i głowy, bóle nadgarstków i dłoni, zwalczają trądzik, opryszczkę, leczą stany zapalne skóry, trudno gojące się rany, alergie, egzemy, wzmacniają włosy, paznokcie, zęby, obniżają ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory. Z pestek dyni na zimno tłoczy się olej, który jest  niezwykle zdrowy. Są afrodyzjakiem, co zawdzięczają tokoferolom, które są witaminą płodności.

Cenione są kosmetyczne właściwości dyni, która może być stosowana jako kosmetyk chroniący przed wolnymi rodnikami dla każdego rodzaju cery. Szczególnie zaleca się jej stosowanie do cery dojrzałej, suchej, pękającej, łuszczącej się. Dynia wygładza głębokie zmarszczki, nawilża, oczyszcza, rozjaśnia, wygładza i natłuszcza skórę. Możemy ją spotkać w kremach przeciw rozstępom i zmarszczkom, pilingach, olejkach do masażu, szamponach itp.

Dynia jest cenionym warzywem w kuchniach wielu krajów, w naszej kuchni raczej zapomniana i rzadko stosowana. Dynię możemy gotować, zapiekać, smażyć, marynować. Możemy serwować dynię jako pyszną zupę, racuchy, gulasz, jako dodatek do ciast, pierogów, naleśników, sałatek warzywnych i owocowych. Przyrządzać z niej dżemy, marmolady, konfitury, możemy łączyć ją z innymi owocami jak jabłka, gruszki, śliwki, truskawki lub warzywami pomidorami, marchewką. Łączyć z makaronem i ryżem, może być też dodatkiem do dań mięsnych i rybnych. Pestki dyni świeże i prażone są również przysmakiem i cenionym dodatkiem do ciast, pieczywa, musli, sałatek warzywnych i jako posypka do mięs.

Aby dynia zachowała wszystkie swoje dobroczynne, zdrowotne, odżywcze składniki powinniśmy przechowywać ją w ciemnym, suchym i chłodnym miejscu. Kupując dynie powinniśmy zwracać uwagę na jej kolor, im bardziej pomarańczowy miąższ tym zawiera więcej karotenu.

Dynia wydrążona i uśmiechnięta, rozświetlona światłem jest również symbolem halloweenowej zabawy, święta, które przywędrowało do nas z Ameryki, a swoje początki wzięło ze średniowiecznej celtyckiej tradycji.

Zarówno miąższ jak i pestki dyni są niezbędne w diecie każdego człowieka, dbającego o zdrowie i urodę. Są cennym składnikiem pokarmowym i odżywczym dbającym o nasze zdrowie, począwszy od okresu niemowlęcego do późnej starości. Nie ma też problemu z zakupem dyni jak i warzyw dyniowatych, które są szeroko dostępne na straganach targowych i sklepach, które powinniśmy wprowadzić do naszej codziennej diety.

CZOSNEK.

Czosnek
- pospolity bylina z wyodrębnionej rodziny czosnkowatych. Pochodząca i dziko rosnąca z Azji Środkowej, skąd na przełomie XVI wieku przywędrowała do Europy, Północnej Afryki, jak również z czasem trafiła na inne kontynenty. Czosnek jest uprawiany jako jednoroczna lub dwuletnia roślina uprawna, dorastająca do około 100 cm, z podziemną tzw. cebulową główką złożoną z kilku do kilkunastu ząbków czosnkowych. Liderem w produkcji czosnku jest Chińska republika Ludowa, która w produkcji prześcignęła Indie, i inne kraje. Dość znaczne zbiory odnotowuje się w USA, Rosji, Egipcie, Hiszpanii, Argentynie. W Polsce wielkość produkcji czosnku nie jest dokładnie zanana. Ale w wielu krajach czosnek ma swoje święto w tym również w Polsce, które od 2007 roku obchodzone jest w gminie Słomniki pod Krakowem.

Czosnek popularny na całym świecie i znany od kilku tysięcy lat jako najskuteczniejsze lecznicze warzywo i przyprawa o ostrym smaku i charakterystycznym zapachu, jest również magiczną rośliną o niezwykłych właściwościach leczniczych. Czosnek powinien królować na naszych stołach i znajdować się w naszej codziennej przynoszącej zdrowie diecie. Posiada działanie silniejsze niż tradycyjne antybiotyki takie jak penicylina i tetracyklina, co potwierdzają przeprowadzone badania, warto więc rozważyć jego skuteczność w leczeniu przeziębienia czy grypy, a wystarczy niewiele tylko regularne zjadanie ząbka czosnku.

Czosnek i jego udowodnione zdolności lecznicze są znane od początku istnienia naszej cywilizacji. Od zawsze cieszył się i był wysoko ceniony w medycynie ludowej i naturalnej. Cenił, opisywał i zalecał go Hipokrates, jako warzywo o niezliczonych zaletach leczniczych. W starożytności uprawiany i stosowany był przez Rzymian, Egipcjan, Greków, Hebrajczyków, Asyryjczyków, Arabów. Już przed wynalezieniem druku, doceniano lecznicze właściwości czosnku w starożytnych Chinach. Sądzono i uznawano że czosnek jest rewelacyjnym środkiem przedłużającym ludzkie życie, jest lekiem w schorzeniach układu pokarmowego, ma działanie moczopędne, jest antytoksyczny. Stosowano w leczeniu górnych dróg oddechowych, w chorobach serca, naczyń krwionośnych, chorobach zakaźnych takich jak tyfus, żółtaczka, w bólach głowy, w bólach zębów i dziąseł, reumatyzmie, w leczeniu trudno gojących się ran. Wierzono że czosnek zwalcza wampiry, czarną magię, chroni przed czarownicami, ukąszeniami żmij. Był lekiem uniwersalnym i pokarmem biedoty. Medycyna ludowa i naturalna docenia bakteriobójcze, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne właściwości czosnku, jak również skuteczność  w leczeniu różnych chorób, traktowano czosnek jako panaceum na wszelkie choroby. Obecnie jest już naukowo udowodniona jego skuteczność, potwierdzona przez liczne badania naukowe, opisana w specjalistycznych literaturach, co ugruntowało pozycję czosnku jako leczniczej rośliny. 

Czosnek od tysięcy lat cieszący się mianem wspaniałego środka leczniczego i cennej przyprawy, w swoim niezwykłym składzie zawiera witaminy:     A, B, B1, B2, B6, C, PP, wiele składników mineralnych: potas, wapń, fosfor, selen, żelazo, miedź, jod, magnez, uran, błonnik, cukry, białko, tłuszcze, pektyny, organiczne związki siarki m.in. Allicynę, która jest złotem czosnku, olejki organiczne, flawonoidy, fitosterole, związki śluzowe, kwasy organiczne. Dzięki nim czosnek działa jak naturalny antybiotyk, chroniący nasz organizm przed wieloma chorobami, skuteczniej niż kupne antybiotyki, niszczący wirusy, bakterie, grzyby, drobnoustroje. Czosnek jest warzywem kalorycznym 100g zawiera 146 kcal.

Czosnek jest jednym z najskuteczniejszych lekarstw o wszechstronnym działaniu na większość dopadających nas chorób cywilizacyjnych. Jest bardzo silnym przeciwutleniaczem, zwalczającym wolne rodniki. Zwalcza wszystkie infekcje organizmu, zapalenia oskrzeli, płuc, tchawicy, gardła, przeziębienia, grypę, działa napotnie, obniża gorączkę, leczy astmę oskrzelową, koklusz, rozedmę płuc, gruźlicę, anginę, zapalenia migdałków i dziąseł, zwalcza przewlekły katar, zapalenie zatok, zapalenie śluzówki nosa, jest lekiem wykrztuśnym, wspomaga leczenie posocznicy, ma działanie przeciwmiażdżycowe, zwiększa apetyt, leczy nieżyty żołądka i jelit, zwalcza wzdęcia, chroni przed zgagą, zwalcza pasożyty przewodu pokarmowego, owsiki, glisty, tasiemce, oczyszcza i dezynfekuje drogi moczowe, niszczy bakterie oporne na antybiotyki, działa rozkurczowo, ma działanie żółciotwórcze, żółciopędne, poprawia trawienie, łagodzi bóle brzucha, wspomaga metabolizm tłuszczów, redukuje tkankę tłuszczową, obniża poziom cholesterolu, obniża poziom cukru we krwi, obniża poziom trójglicerydów, wzmacnia układ sercowo naczyniowy, obniża ciśnienie tętnicze krwi, leczy tętniaki, przeciwdziała zwapnieniu tętnic, rozszerza naczynia krwionośne, zwalcza zakrzepowe zapalenie żył, przeciwdziała arteriosklerozie, zmniejsza bóle miesiączkowe, dezynfekuje drogi moczowe, zapobiega zatruciom metalami ciężkimi, leczy pleśniawki ustne i pochwowe, zwalcza bóle głowy i ułatwia zasypianie, leczy stany zapalne ucha,  wzmacnia organizm, korzystnie wpływa na potencję, leczy wrzody, ropnie, czyraki, odciski, brodawki, trudno gojące rany, trądzik, pomocny w ukąszeniach owadów, zapobiega starzeniu się organizmu.

Potwierdzone jest również, przez współczesną medycynę, że związki chemiczne zawarte w czosnku hamują rozwój komórek rakowych. Czosnek jest szczególnym warzywem skutecznie powstrzymującym rozwój chorób nowotworowych. Spożywanie świeżego czosnku, powinno być ważnym elementem profilaktyki antynowotworowej, skutecznie zwalcza komórki nowotworowe, szczególnie układu pokarmowego, raka żołądka, raka jelita cienkiego i grubego, raka śluzówki macicy, raka szyjki macicy, raka piersi, raka płuc.

Domowym sposobem możemy przygotować wyśmienite specyfiki z aromatycznego czosnku.

Masło czosnkowe: 4 zmiażdżone ząbki czosnku, 5 łyżek masła, szczypiorek lub drobno pokrojona pietruszka, sól, pieprz do smaku. Miękkie masło, wymieszać z czosnkiem, pokrojonym szczypiorkiem, doprawić do smaku solą i pieprzem. Można zostawić w miseczce lub uformować osełkę i zmrozić w lodówce. Tak przygotowanym masełkiem można smarować chleb, grzanki, okraszać ziemniaki, wzbogacać smak pieczonych mięs, hamburgerów, steków, ryby.

Ser czosnkowo - ziołowy: 250g białego sera, 2 ząbki zmiażdżonego czosnku, drobno pokrojony szczypiorek lub pietruszka lub drobno pokrojone świeże zioła w/g własnego uznania. Wymieszać wszystkie składniki doprawić do smaku solą i pieprzem, schłodzić w lodówce.

Czosnkowy sos: 3 ząbki rozgniecionego czosnku, pół szklanki majonezu, pół szklanki kwaśnej gęstej śmietany lub jogurtu, sól, pieprz do smaku. Dokładnie wymieszać wszystkie składniki, schłodzić w lodówce.

Czosnkowy syrop: 15- 20 rozgniecionych ząbków czosnku, zalej pół litrem przegotowanej letniej wody, dodaj sok z 3 cytryn i wszystko wymieszaj. Tak przygotowany syrop przechowuj w chłodnym miejscu, pij po łyżce 2-3 razy dziennie przed posiłkiem.

Czosnkowy napar: 2-3 zmiażdżone ząbki czosnku, zalej szklanką gorącego mleka. Pij przed snem przez 3 tygodnie, wzmacniająco lub w ostrych, przewlekłych schorzeniach górnych dróg oddechowych.

Nalewka czosnkowa: 40g świeżego potartego czosnku, zalać 250 ml czystego spirytusu. Zamknąć szczelnie w ciemnej butelce i odstawić na 10 dni w chłodne ciemne miejsce. Następnie przecedzić i odstawić jeszcze na 5  dni. Pić 3 razy dziennie, po 20 kropli.

Czosnek jest warzywem i przyprawą nadającą potrawom niezwykle charakterystyczny smak i aromat, powszechnie używaną w kuchni całego świata. Używa się w kuchni Francuskiej, Włoskiej, Angielskiej, Hiszpańskiej, Meksykańskiej, Indyjskiej, Arabskiej, Tureckiej, Tajskiej, Koreańskiej, Rosyjskiej, Kaukaskiej, Chińskiej, Europejskiej w tym Polskiej. Najlepszy jest świeży czosnek, ale można używać suszony, sproszkowany, granulowany, czy w postaci soli czosnkowej. Przyprawiamy nim dania mięsne, z drobiu, z dziczyzny, rybne, owoce morza, makarony, potrawy warzywne, zupy, sosy, sałatki, ziemniaki, jaja, kiełbasy, wędliny, majonezy, dipy. Czosnek możemy gotować, dusić, piec, sparzać wrzątkiem, marynować, zalewać oliwą czy miodem. Czosnek znajdziemy również w wielu gotowych mieszankach przyprawowych. Jest głównym składnikiem przyrządzanej wodzionki, przyprawiamy nim grochówkę, zupę fasolową, dodajemy do kiszonych i konserwowych ogórków.

Wiadomo, że czosnek pozostawia po spożyciu, ostry smak i nieprzyjemny zapach, jednak nie trwa on wiecznie i istnieją metody, którymi można go zniwelować. Po spożyciu świeżego czosnku możemy w celu usunięcia jego przykrego zapachu, przegryzać zieloną natkę pietruszki, seler naciowy, miętę, tymianek, zjeść jabłko, skórkę cytryny lub pomarańczy, zieloną fasolę, kilka ziaren kawy, kminku, ziarnko kardamonu, goździki, możemy czosnek spożywać z dodatkiem cytryny, miodu, mleka, popić czerwonym winem. Lub spożywać możemy dostępne w aptekach preparaty na bazie czosnku, które z reguły są bezzapachowe i dość tanie. Gotowany lub smażony czosnek traci przykrą woń, wzbogacając smak przyrządzanej potrawy.

Czosnek mogą spożywać prawie wszyscy, dzieci, młodzież, dorośli, osoby starsze. Ważne by nie spożywać go zbyt dużo, zaleca się spożycie 1 ząbka czosnku dziennie w celach profilaktycznych i leczniczych. Mino wielu dobroczynnych właściwości, czosnku nie powinny spożywać kobiety ciężarne i karmiące piersią. Uważać również powinny osoby z niskim ciśnieniem i przyjmujący insulinę, przed wprowadzeniem czosnku do diety powinni zasięgnąć opinii lekarza, czy spożycie czosnku nie będzie kolidowało z przyjmowanymi lekami. Bywają również osoby uczulone na czosnek, którego spożycie może spowodować uczulenie alergiczne, wypryski i wstrząs anafilaktyczny.

Ja osobiście pamiętam serwowane przez babcię, potem mamę mleko, z czosnkiem, miodem i masełkiem, gdy byłam przeziębiona. Lub syrop z cebuli, czosnku, miodu i cytryny na męczący przewlekły kaszel, który zawsze był skuteczny i zawsze przynosił ulgę.



CHRZAN.

CHRZAN

- pospolity jest wieloletnią wytrzymałą na mróz byliną z rodziny kapustowatych. Pochodzi z Europy Wschodniej, w której był uprawiany już od IX wieku. Znany i ceniony był już w starożytności, Rzymianie i Egipcjanie cenili jego zdrowotne i konserwujące właściwości. Jest rośliną przyprawową i leczniczą, rosnącą dziko, jak również uprawianą w ogrodach. Spotkamy go na całym świecie, w całej Europie, Ameryce Północnej, Azji, w tym również na terenie całej Polski. Posiada duże dorastające do 1,5 metra łodygowe liście wykorzystywane do przygotowania kwaszonek, ale głównie chrzan jest uprawiany dla grubego mięsistego białego korzenia.

Chrzan w wielu krajach świata stosowany był i jest w medycynie ludowej do pobudzania apetytu, ułatwiania trawienia, w leczeniu wątroby, w kolce wątrobowej i płucnej, jako środek moczopędny, w kamicy moczowej, w zapaleniu korzonków, w reumatyzmie i podagrze, zwalcza infekcje, w leczeniu zapalenia oskrzeli, gośćcu, w leczeniu trudno gojących się ran, w naderwaniu i zapaleniu ścięgien. Chrzan ma działanie odkażające i rozgrzewające, co zawdzięcza zawartości synigryny, która nadaje chrzanowi ostry, piekący smak. Chrzan oficjalnie jest uznawany za lek we Francji, Szwajcarii i Holandii, a u nas głównie jest przyprawą do sałatek i wędlin.

Chrzan jest naturalnym antybiotykiem działającym jednak bez skutków ubocznych, znajdującym zastosowanie w leczeniu różnych chorób. Nazywa się go słowiańskim żeń-szeniem. Ten lek natury ma działanie antywirusowe, grzybobójcze, wykrztuśne, bakteriobójcze i pierwotniakobójcze. Zapobiega i łagodzi objawy wszelkich infekcji, wzmacnia odporność organizmu, niszczy wolne rodniki, pomaga w przeziębieniach, w zapaleniu płuc i oskrzeli, leczy zapalenie zatok, w leczeniu kaszlu, jako lek wykrztuśny, w leczeniu astmy, zwalcza katar, pobudza apetyt, wspomaga leczenie anemii, poprawia przemianę materii, usprawnia trawienie, odchudza, działa moczopędnie, pomaga w kamicy moczowej, rozrzedza krew, poprawia krążenie krwi, obniża cholesterol, usprawnia pracę wątroby, wspomaga nerki, odkwasza organizm, oczyszcza z toksyn, zapobiega zaparciom, łagodzi bóle reumatyczne, zapalenie korzonków, odkaża jamę ustną i dziąsła, zapobiega krwawieniu dziąseł i paradontozie, przeciwdziała szkorbutowi, leczy ropiejące trudno gojące rany i wrzody, zapalenie uszu.

Chrzan zawiera witaminy: A, B, B1, B2, C, E, składniki mineralne: potas, wapń, fosfor, magnez, żelazo, mangan, sód, cynk, siarkę, fosfor, jod, chlor, błonnik, węglowodany, tłuszcze, związki azotowe, glikozydy, flawonoidy, olejki eteryczne, kwas nikotynowy, argininę, asparaginę, glutaminę, fitoncydy. Chrzan jest warzywem mało kalorycznym 100g to tylko 70 kalorii. Zawiera również substancje bioaktywne o działaniu przeciwnowotworowym.
Domowym sposobem możemy przygotować kilka zdrowotnych specjałów. 

Masło chrzanowe: 1 paczka masła, 4 łyżki tartego chrzanu, 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka soku z cytryny, szczypta cukru. Wymieszać chrzan z sokiem z cytryny, masło utrzeć z solą i w czasie ucierania stopniowo dodawać chrzan. Dokładnie wymieszać, zawinąć w folię aluminiową formując osełkę lub kostkę, włożyć do zamrażalnika.

Syrop z chrzanu: 100g świeżego startego chrzanu, zalewamy 1/2 szklanki letniej przegotowanej wody i pozostawiamy pod przykryciem na pół godziny. Po czym płyn odcedzamy, dodajemy do niego 100g miodu i dokładnie mieszamy. Syrop podajemy 3 razy dziennie po łyżce dorosłym, natomiast dzieciom po małej łyżeczce. Syrop poprawia apetyt i zwalcza suchy męczący kaszel.

Wino chrzanowe: 50g świeżo utartego chrzanu, 40 g rzeżuchy wodnej zalać 2 litrami białego wina. Odstawić na 5 dni w ciemne miejsce, potem odcedzić i pić po pół szklanki dziennie. Wino poprawia apetyt, ułatwia trawienie, wspomaga cały organizm.

Nalewka z chrzanu: 250 g świeżo utartego chrzanu zalewamy pół litrem czystej wódki. Najlepiej w dużym słoju, odstawiamy na tydzień w ciemne miejsce, po czym odcedzamy. Powstałą nalewkę stosujemy do smarowania bolących miejsc na rękach, nogach i kręgosłupie, w nerwobólach.

Chrzan powinniśmy spożywać przez cały rok, a przeważnie przypominamy sobie o nim przed świętami Wielkanocnymi.
Chrzan zajmuje zaszczytne miejsce w tradycji chrześcijańskiej jest nieodzownym elementem świątecznej Wielkanocnej święconki. Zapewnić nam ma przez cały rok zdrowie i siły witalne. W każdym koszyczku powinien znajdować się nie tylko jako element dekoracyjny, ale jak nakazuje tradycja poświęcony smaczny, piekący, szczypiący chrzan powinno się zjeść rano na czczo, aby potem do woli objadać się bezkarnie, obficie i tłusto przygotowanymi specjałami. 
Chrzan to niezastąpiony lek profilaktyczny, nie tylko podczas świątecznego ucztowania.

Chrzan jest również kosmetykiem, poprawiającym i dbającym o naszą urodę. Minimalizuje oznaki starzenia się naszej skóry i cery. Zmniejsza i wygładza zmarszczki, czyni cerę delikatną, usuwa piegi, plamy, wszelkie przebarwienia w tym słoneczne, wybiela i rozjaśnia skórę. Domowym sposobem możemy przygotować kilka pielęgnacyjnych kosmetyków.

Tonik do mycia twarzy: drobno utarty świeży korzeń chrzanu zalewamy pół litrem mleka i gotujemy. Ciepłym podgrzanym roztworem przemywamy twarz rano i wieczorem. Cera będzie delikatna i wybielona.

Chrzanowa maseczka: świeży starty korzeń potrzeć i wymieszać z naturalnym jogurtem, nałożyć na twarz. Po 15 minutach spłukać letnią wodą.

Tonik rozjaśniający: średniej wielkości świeży drobno pokrojony korzeń, zalać szklanką octu winnego. Odstawić w ciemne miejsce na dwa tygodnie. Potem przecedzić płyn i przemywać nim skórę pokrytą piegami lub plamami wątrobowymi rano i wieczorem.

Tonik regenerujący naskórek: utarty świeży chrzan, zalać białym winem gronowym, dokładnie wymieszać. Odcedzić i smarować twarz  2-3 razy dziennie.

Tonik dla każdej cery: świeży drobno utarty chrzan, zalać octem jabłkowym tak aby przykrył chrzan. Odstawić w ciemne miejsce na dwa tygodnie. Przemywać twarz rano i wieczorem. Tonik pielęgnuje każdy rodzaj skóry posiada właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze.

Chrzan jest niezbędny w naszej kuchni, znalazł w niej szerokie zastosowanie, zarówno liście jak i korzenie są stosowane do przyrządzania smakowitych potraw. Stosowany jest do różnych potraw z mięsa, drobiu, dziczyzny, pasztetów, ryb, twardych serów, białych serów, buraków, zup, sałatek, surówek. Liście i korzeń chrzanu stosuje się do przygotowywania przetworów kiszonych, marynowanych, konserwowych dając im jędrność, aromat, trwałość i smak takim jak ogórki, buraki, pomidory. Chrzan stosuje się do wyrobu sosów na zimno i gorąco, musztard, majonezów, twarogów. Chrzan łączy się z jabłkami, sokiem z cytryny, żurawiną, buraczkami. Nie mogą obejść się bez chrzanu szynka, baleron, gotowany boczek, biała kiełbasa, zimne nóżki, jaja na twardo, ryba w galarecie itp. W okresie wiosennym i zimowym chrzan dostarcza organizmowi wielu cennych witamin i składników mineralnych, poprawia trawienie, nadaje smak i niezwykły aromat potrawom.

Chrzan posiada właściwości konserwujące, przedłużające trwałość produktów spożywczych, jak mięso, wędliny, jaja, sery, zabezpiecza je przed zepsuciem. Owinięte w liście chrzanu, długo zachowują świeżość, nie psują się, nie jełczeją. Chronią je przed bakteriami, wirusami i grzybami.

Najbardziej wartościowy jest chrzan zaraz po utarciu, który posiada najwięcej odżywczych wartości leczniczych. Przy kupnie chrzanu należy zwrócić uwagę na jego świeżość, zapach i wygląd. Powinien być czysty, gładki, po przecięciu biały, korzenie powinny mieć około 2.5 cm grubości i od 25 cm długości. Częściej powinniśmy gościć go na naszych stołach mając na uwadze co możemy zyskać dla naszego cennego zdrowia i urody.