FASOLA.

FASOLA
- jest rośliną jednoroczną, o bardzo dużych wartościach odżywczych należąca do rodziny bobowatych, a w naszym kraju należąca do grupy roślin strączkowych. Pochodzi z Ameryki Południowej, a do Europy została przywieziona przez Kolumba w XVI wieku. Największymi producentami fasoli są Brazylia, Indie, Chiny, Meksyk, USA, Kenia, Uganda, Argentyna, Indonezja. W Europie największymi producentami są Włoch i Francja. W naturze rośnie dziko, jednak w wielu krajach w tym Polsce jest wyłącznie rośliną uprawną. Istnieje ponad 200 odmian, wiele z nich uprawia się w celach ozdobnych, a uprawianych w celach spożywczych jest około 20 gatunków fasoli, różniących się między sobą barwą, smakiem, kształtem zarówno strąków i nasion, jednak najczęściej są to zielone, żółte i fioletowoniebieskie strąki. Owocem fasoli są młode, mięsiste, kruche, nie dojrzałe podłużne strąki mające ok. 20 cm długości, zawierające od kliku do kilkunastu pożywnych nasion i suche dojrzałe ziarna nasion.   

Do celów spożywczych wykorzystuje się całe młode strąki i nasiona zawierające bardzo dużo białka roślinnego. Odmiany fasoli różnią się od siebie również kalorycznością. Młoda fasolka szparagowa jest lekkostrawna, niskokaloryczna, świeże łuskane ziarna są o połowę mniej kaloryczne od suszonych, natomiast najwięcej kalorii posiadają suszone ziarna fasoli. Fasolka doczekała się również własnego święta, które hucznie obchodzi się w Zakliczynie.

W fasoli cennym warzywie, w zależności od rodzaju znajdziemy wiele witamin: A, B1, B2, B3, B6, C, E, K, składników mineralnych: żelazo, mangan, fosfor, magnez, wapń, miedź, potas, cynk, krzemionkę  i dużo błonnika roślinnego, kwasu foliowego, kwasy organiczne, nienasycone kwasy tłuszczowe, lecytynę, należy do najbardziej wartościowych warzyw.

Fasola szparagowa posiada wiele zalet leczniczych wspomagających nasze zdrowie. Wzmacnia odporność organizmu, działa korzystnie na układ krwionośny, obniżana ciśnienie krwi, wzmacnia układ trawienny, hamuje wydzielanie kwasów żołądkowych, wzmacnia jelita, wątrobę, nerki, trzustkę, śledzionę, wzmacnia kości, działa przeciwzapalnie, wspomaga leczenie astmy, zapalenie stawów, łagodzi bóle menstruacyjne, wspomaga organizm w menopauzie, reguluje metabolizm organizmu, wspomaga odchudzanie, obniża poziom cholesterolu, obniża poziom cukru w krwi, posiada niski indeks glikemiczny dlatego zalecana jest w diecie cukrzycowej, wzmacnia tkankę nerwową i mózg, poprawia koncentrację i zapamiętywanie, posiada właściwości bakteriobójcze, ma działanie moczopędne, usuwa toksyny z organizmu i kwas moczowy, przeciwdziała obrzękom, pomaga w podagrze, kamicy nerkowej, zapaleniu pęcherza moczowego, w schorzeniach reumatycznych, leczy trudno gojące się rany, oparzenia, wypryski, egzemy, hamuje raka piersi, pozytywnie wpływa na leczenie chorób nowotworowych, w szczególności raka sutka i jelita grubego, hamując ich rozrost. 

Najwięcej dobroczynnych i cennych składników zawiera zielona fasolka. Posiada bardzo wysoką wartość odżywczą, jest najbogatszym źródłem roślinnego białka. Wysoko ceniona w diecie wegetariańskiej, w której doskonale zastępuje mięso. Również wysoce cenione są kiełki fasoli, którymi możemy wzbogacać kanapki, sałatki, zapiekanki, ryż, makarony, które zawierają wszystkie niezbędne dla naszego organizmu cenne związki.

Właściwości lecznicze fasoli są znane od wieków, docenia je medycyna ludowa i naturalna. Najwyżej cenione są stronki fasoli, które po opróżnieniu z ziaren suszymy i które potem możemy zaparzać jak zioła i korzystać z ich dobroczynnych właściwości przez cały rok. Wywar ze strąków fasoli jest  najstarszym lekarstwem przeciwcukrzycowym znanym od wieków przez człowieka. A wysuszonym proszkiem ze strąków leczono oparzenia, trudno gojące rany i wszelkiego rodzaju egzemy.

Fasolę szparagową najlepiej gotować na parze, aby zachować jak najwięcej jej dobroczynnych składników. Można ją również gotować, piec, blanszować, konserwować, kisić i zamrażać. Dodawać ją możemy do zup, jednogarnkowych potraw, sałatek, zapiekanek, łączyć z czosnkiem, cebulą, przyprawami, oliwą. Lub w najpopularniejszy sposób podawać ugotowaną z masłem i bułką tartą. Kupując fasolkę szparagową w sklepie należy zwrócić uwagę, aby strąki były gładkie, bez plamek i przebarwień, jędrne i kruche. Kruchość możemy sprawdzić przełamując strąk. Świeża, młoda fasolka szparagowa puszcza sok, powinna wydać lekki trzask i być pozbawiona twardych włókien.

Suche ziarna fasoli są dość kaloryczne 100 g to od 280 - 350 kcal, posiadają za to więcej witamin z grupy B niż strąki. Dostarczają wiele związków mineralnych, łatwo przyswajalne białka, a ich duża kaloryczność wynika z dużej ilości tłuszczu, zawierającego nienasycone kwasy tłuszczowe, które skutecznie podwyższają poziom dobrego cholesterolu i zarazem obniżają poziom złego, chroniąc nasz organizm przed nadciśnieniem, miażdżycą i wszelkiego rodzaju zakrzepami.

Z nasion fasoli możemy przyrządzać bardzo smaczne i pożywne dania na ciepło i zimno. Wykorzystując je jako dodatek do zup, dań jednogarnkowych, gulaszów, potraw duszonych, do różnych sałatek fasolowych, z ryżem czy makaronem. Fasola znajduje swoje miejsce w kuchni Hiszpańskiej i Meksykańskiej, w której szczególnie jest ceniona fasola czerwona wykorzystywana praktycznie do wszystkiego. Zdobywa ona pomału również nasz kulinarny rynek, bowiem coraz częściej po nią sięgamy. Suszone nasiona fasoli powinniśmy najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach lub naczyniach.

Nadmierne spożywanie fasoli może powodować rozwój wola tarczycy, aby temu zapobiegać należy do fasoli dodać sól kamienną. Nie powinny jej spożywać starsze osoby, kobiety w ciąży, karmiące piersią i małe dzieci, ponieważ powoduje wzdęcia i gazy. Jednak aby nim zapobiec wystarczy wzbogacić potrawy z fasoli ziołami, bazylią, majerankiem, kminkiem. Po za tym zalecana jest szczególnie osobom pracującym ciężko fizycznie, dorastającej młodzieży i sportowcom.

Okres jesienny i zimowy to najlepszy okres do wprowadzenia i zastosowania fasoli w naszym menu, aby czerpać z jej odżywczych bezcennych właściwości.